Co kryje się za kropką Garmina – cz. 8 – przodopochylenie miednicy
Przodopochylenie (Anterior Pelvic Tilt) to ustawienie miednicy w płaszczyźnie strzałkowej (obrót wokół osi poprzecznej). W trakcie biegu jego zakres zwykle nie przekracza kilku stopni. Można go zarejestrować metodami wizualnymi lub mierząc zmiany pochylenia czujnika umieszczonego na miednicy. W literaturze rzadko analizuje się szczegółowo ten aspekt, dlatego rozumienie dynamiki tego ruchu wymaga badań, które pozwolą właściwie interpretować obserwowane zjawiska. Nowe metryki mierzące zmiany przodopochylenia miednicy mogą dostarczyć kluczowych informacji o dynamicznej stabilizacji fazy podporu i efektywności napędu.
Animacja biegu Mo Katira, o którym pisałem w części 6, została uzupełniona o parametr nachylenia miednicy – TILT (pitch) oraz o jego graficzny wskaźnik w postaci zielonej, ukośnej linii, obrazujący przebieg tego nachylenia.
Uruchomienie animacji w tempie rzeczywistym pokazuje ruch wskaźnika, który można określić jako krótkie wychylenia w kierunku pogłębienia przodopochylenia, wywoływane uderzeniem o podłoże i dynamiką hamowania. Wskaźnik pozwala dostrzec, że pozornie stabilna miednica i tułów biegacza podlegają niewielkim, powtarzalnym oscylacjom obrotowym.
W analizowanym biegu maksymalne odchylenia od bazowej wartości średniej (TILT = 28.9°) wynosiły +3.2° w kierunku przodopochylenia i –4.9° w kierunku tyłopochylenia. Wartość maksymalnej prędkości kątowej w pierwszej części fazy podporu oraz moment jej wystąpienia stanowią podstawę proponowanych w artykule metryk biegowych.
TR (Tilt Rate) to metryka oznaczająca maksymalną, dodatnią wartość prędkości kątowej w fazie podporu.
TRT (Tilt Rate Time) to metryka, będąca czasem mierzonym od momentu maksymalnego tyłopochylenia (początek narastania przodopochylenia) do osiągnięcia maksymalnej wartości TR.
Poniższy wykres prezentuje przebieg odchyleń miednicy (zielona linia – pitch) oraz ich dynamikę, czyli prędkość kątową (czerwona linia – pitch rate). Określenia pitch i pitch rate odnoszą się tutaj do sygnałów oscylujących wokół zera, ponieważ od całego przebiegu została odjęta średnia wartość nachylenia miednicy.
Początek TRT oznacza zmianę kierunku obrotu miednicy. Od tego momentu rozpoczyna się narastanie przodopochylenia. Moment wystąpienia maksymalnej wartości TR przypada w przybliżeniu na okres maksymalnych wartości dynamiki hamowania miednicy w osi poziomej. Zjawiska te są ze sobą powiązane, jednak ich pełna interpretacja wymaga dalszych badań.
Animacja w panelu roboczym przedstawia przebieg kąta (pitch) oraz prędkości kątowej (pitch rate), nałożone na obraz biegu. Dzięki temu można obserwować odchylenia miednicy oraz jak dynamicznie zachodzą zmiany jej ustawienia. Maksymalne odchylenia od bazowej wartości średniej TILT = 24.2° wynosiły +4.8° w kierunku przodopochylenia i –5.8° w kierunku tyłopochylenia.
Obie animacje z prezentowanymi pomiarami mają charakter obserwacyjny.
Warstwa biomechaniczna.
W czasie kontaktu z podłożem miednica wykonuje obrót w stronę pogłębionego przodopochylenia. Ruch ten może zwiększać napięcie tkanek, chwilowo usztywniając sylwetkę i poprawiając dynamiczną stabilizację. Jego zakres i dynamika zależą od tempa biegu. Doświadczenia ruchowe i obserwacje praktyczne pozwalają wstępnie zwiększyć sztywność dzięki mobilizacjom tkankowym miednicy w większym przodopochyleniu z równoczesnym cofnięciem dolnych żeber. Taki ruch kontrujący pozycjonuje tułów względem miednicy. Napięte w ten sposób tkanki tułowia zwiększają odczuwaną sztywność, co w praktyce może przełożyć się na mocniejsze, bardziej dynamiczne odbicie. Zjawisko to wymaga jednak dalszych badań i pomiarów, aby lepiej zrozumieć jego znaczenie dla ekonomii ruchu i stabilności biegu.
