Nike Betafly – eksperyment

 

Ze sprężynującymi butami do biegania jest taki problem, że im większe przypisuje się temu znaczenie tym trudniej to znaczenie zweryfikować. Marketingowa otoczka zniechęca do zagłębiania się w temat, a recenzje użytkowników pozostawiają spory niedosyt.

Dlaczego tak trudno jest powiedzieć coś o i po testach butów sprężynujących? Większość ludzi nie doświadcza sprężynowania podczas biegu. Dotyczy to zarówno amatorów jak i wyczynowców. But i owszem może sprężynować, ale pod warunkiem, że nie jest przymocowany do niego typowy biegacz. W przeciwnym razie możemy mówić jedynie o amortyzacji takiego układu. Amortyzacja to już inna bajka i tutaj każdy może się wypowiedzieć bardzo szczegółowo i dokładnie, przywołując własne doświadczenia i porównania do innych butów.

Dlaczego w testach butów sprężynujących nie podaje się parametrów dynamiki biegu? To jedne z bardziej zastanawiających mnie zaniechań. Przecież takie dane jak oscylacje i czas kontaktu z podłożem są obecnie dostępne na wyciągnięcie ręki, a nawet nogi. Serwowane przez marketingowców procenty przy nazwach modeli butów są oczywiście bardzo efektowne. 4%, albo next %, w odniesieniu do poprawy wyniku na mecie, podnieca klienta, ale nie kogoś szukającego przyczyn lepszego wyniku. Jak zmienia bieg model Alphafly, w których Kipchoge pobiegł poniżej 2h? Jeśli karbonowa płytka, odpowiedzialna za sprężynowanie istotnie działa, to czy i jak objawia się to na wykresach z parametrami dynamiki biegu?

Czym charakteryzuje się nietypowy biegacz? W aspekcie butów sprężynujących powinien cechować się sprężynowaniem, czyli takim bieganiem, podczas którego korzysta z elastyczności tkankowej. Wykazuje względnie wysokie wartości oscylacji pionowych (VO) oraz niskie wartości czasów kontaktu z podłożem (GCT). Bez względu na buty, w których biega. Jest to rzecz jasna uproszczona parametryzacja sprężynowania lecz jak na razie nie ma równie obiektywnych i dostępnych parametrów dynamiki biegu, które moglibyśmy monitorować. Nietypowość biegacza wynika między innymi z faktu takiej właśnie konfiguracji wysokiego VO i krótkiego GCT, które cechują niewielu biegaczy na świecie.

Eksperyment, który od dawna zaprząta moją głowę polega na ocenie wpływu sprężystych elementów znajdujących się w bucie na sprężynowanie nietypowego biegacza. A zatem nie chodzi o szukanie potwierdzenia, że buty sprężynujące będą wywoływać sprężynowanie typowego biegacza, bo ta teza jest beznadziejnie trudna do udowodnienia. Sprężynowanie musi stanowić cechę biegu, żeby ewentualnie można było mówić o poprawie lub pogorszeniu sprężynowania dzięki butom sprężynującym.

Dwa problemy.
Jeden rozwiązany, drugi nie do przeskoczenia na tym etapie mojego zainteresowania biomechaniką sprężynowania i sprężynowaniem butów.
Pierwszy problem. Kiedy 6 lat temu stuningowałem buty dla Haile Gebrselassie, nie miałem wątpliwość, że nie dostanę od niego żadnego feedbacku. Wówczas zmieniłem konstrukcję modelu Energy Boost ze stajni Adidasa. Wg producenta elementem roboczym generującym sprężynowanie była tam sama pianka. Przeróbka polegała na uwolnieniu tej pianki z usztywniających ją elementów plastikowych. Chodziło o porównanie wrażeń z konstrukcją oryginalną. Odpowiedź mogłaby być niezwykle interesująca nie ze względu na nazwisko biegacza, ale jego sprężynujący styl biegania.

Takich nietypowych biegaczy jak Haile jest na świecie mało, dlatego tak trudno robić badania poświęcone sprężynowaniu. Haile, Bekele, Kipchoge, Kipketer – były rekordzista na 800m, „Niebieski Keniol” – bohater moich ekspedycji do Afryki. Jeszcze kilku bym znalazł, jak choćby Mateusz Borkowski z naszego podwórka, a teraz Sebastian Nowicki, z którym dobrze mi się współpracuje od jakiegoś czasu. Ten ostatni rozwiązuje pierwszy problem, czyli względnego deficytu obiektów badawczych, dostępności, komunikatywności i współpracy podczas prowadzenia eksperymentu.

Drugi problem tkwi w samym bucie Nike Vaporfly. W przypadku boosta od Adidasa nie było problemu ze zrobieniem prototypu do badań i porównań z oryginałem. W vaporach natomiast elementem roboczym nie jest pianka lecz wtopiona w nią karbonowa płytka. Zatem z metodologicznego punktu widzenia do porównań powinienem mieć prototyp vaporów bez tej płytki, co jest dla mnie niemożliwe do zrobienia. Pozostaje więc oryginał i odnoszenie się w porównaniach do innych butów, które nie mają karbonowej płytki. Takie porównania nie będą już jednak wolne od innych zmiennych, które mogą wpływać na wyniki eksperymentu.

Nike BetaFly.
Zdjęcie obok prezentuje pewną wizję na bazie modelu Vaporfly next % z odchudzoną podeszwą i ujemnym dropem, co mogłoby ewentualnie stanowić kolejny etap eksperymentu, a więc szukania optymalnego kształtu poprawiającego sprężynowanie nietypowego biegacza. Współpracując z Sebastianem otwiera się wachlarz możliwości badania zjawisk do tej pory niedostępnych, utajonych lub zafałszowanych przez marketingowe zabiegi speców od sprzedaży. Tymczasem…

Jeżeli jesteś zainteresowany realizacją i przebiegiem eksperymentu polegającego na badaniu i próbie odpowiedzenia na pytanie, czy buty sprężynujące poprawiają sprężynowanie, to wesprzyj nas wpłacając dowolną kwotę na zakup butów Nike Vaporfly next %.
W ten sam sposób udało się przed laty z boostami dla Haile. Tym razem możesz przyczynić się do ciekawej recenzji najbardziej kontrowersyjnej serii sprężynujących  butów biegowych na świecie.

 

FORUM DYSKUSYJNE